Nowy Rok

1.Rzeczą człowieka są rozważania serca, lecz od Pana pochodzi odpowiedź języka. 2.Wszystkie drogi człowieka wydają mu się czyste, lecz Pan bada duchy. 3.Powierz Panu swoje sprawy, a wtedy ziszczą się twoje zamysły. 4.Pan wszystko uczynił dla swoich celów, nawet bezbożnego na dzień sądu. 5.Każdy pyszałek jest ohydą dla Pana; z pewnością nie ujdzie on pomsty. 6.Miłość i wierność oczyszczają od winy, a dzięki bojaźni Pana stronimy od złego. 7.Gdy drogi człowieka podobają się Panu, wtedy godzi On z nim nawet jego nieprzyjaciół. 8.Lepiej mieć mało, lecz nabyte sprawiedliwie, niż obfitość nabytą niesprawiedliwie. 9.Serce człowieka obmyśla jego drogę, lecz Pan kieruje jego krokami.

Przypowieści Salomona 16,1-9

Dawno przebrzmiały noworoczne dzwony, huk petard; wytańczone zostały walce, tanga, foxtroty, polonezy — Nowy 2013 Rok nie tylko się rozpoczął, ale wypełnia się faktami. Jak zwykle należy do nich rozmaitość zdarzeń radosnych i przykrych, czasem zatrważających, zaś obok faktów rozpościerają się przestrzenie naszych nadziei i trwóg. Liczymy wyniki, podejmujemy prognozy. Przed oczyma stają pytania o domowy, a także służbowy budżet i coraz bardziej jesteśmy przeświadczeni, że jest przed nami czas, w którym zapotrzebowanie na nadzieję i mocno osadzoną wewnętrzną motywację będzie rosło w szczególnym tempie, a na tym, czy owych sióstr – nadziei i motywacji – stanie, zawiśnie wiele.

 

Początek roku otwiera w sposób naturalny myślenie ku przyszłości. Sięgają jej słowa życzeń, a obok nich pytanie: Jaki będzie ten czas, w który przypada wejść? Czy przeżywać go będziemy w radości, w bycie dobrym, czy pod cieniem doświadczeń i zmagań? Wejście w kolejny etap drogi obłożone bywa konkretem zamierzeń — może jest tu budowa domu, założenie rodziny; może podniesienie stanu posiadania, nie tylko tego wymiernego w groszu, ale i tego mierzonego wartościami wiedzy i umiejętności. Przy tym pojawiają się myśli inne, o siłach, o zdrowiu i dostrzeżenie tych wszystkich niewiadomych, które dzisiaj zdają się bardziej niepokoić niż napawać nadzieją.

 

Przypomnieć się może słowo hebrajskiego mędrca czasów Salomona: „ Rzeczą człowieka są rozważania serca, ale od Pana pochodzi odpowiedź języka”. Warto jednak dostrzec, że hebrajski mędrzec nie poprzestaje na konstatacji człowieczych zastanowień, zadumy nad czasem, planowania, mierzenia sił, lecz — nie umniejszając ich wartości — wskazuje na Boga i ostateczną ważkość Jego błogosławieństwa, opieki, prowadzenia. Taki właśnie jest wymiar jego mowy, gdy wskazuje: „Rzeczą człowieka są rozważania serca, ale od Pana pochodzi odpowiedź języka... Serce człowieka obmyśla jego drogę, lecz Pan kieruje jego krokami”.

 

Jak czytasz te zdania dzisiaj? Jak je przyjmujesz w swoim doświadczeniu i w swej świadomości życia? Czy są ci te zdania Przypowieści Salomonowych jedynie wskazaniem ograniczenia Bożą determinacją, Bożym określeniem naszych dróg? W takim odczytaniu pesymizmem i stagnacją znaczyć by się musiała nasza świadomość Boga, nasza wiara. Tymczasem Chrystus wskazuje wiarę jako moc zdolną góry przenosić, zaś apostoł Paweł mówi o niej jako o zwycięstwie, które zwyciężyło świat...

 

Co niesie nam na nie zapisany jeszcze czas cytowany tekst? Czy poprzestaje na wskazaniu dominacji Boga nad człowiekiem? Czy ogranicza się do wskazania naszej zależności? — Jeśliby tak było to mielibyśmy tu do czynienia z słowem niezwykle cierpkim, wręcz przygniatającym, które musiałoby prowadzić nie do wyzwolenia sił, ale do stagnacji. Byłoby to słowo zbyt małym, aby budować życie, wyzwalać siły, rozniecać miłość. W tej małości musiałoby być nawet niebezpieczne, jak niebezpieczną potrafi okazywać się wiara, która poprzestaje na stwierdzeniu, że Bóg jest i że od Niego zależy człowieczy los. To karykatura wiary, która przy lada jakim podmuchu wiatru potrafi obracać się przeciwko Bogu, zaprzeczać Mu, wymierzać pytania o zło, o własne niepowodzenie i pomyślność innych itd., itp... Takiej wiary na nic nie stać. Ona niczego nie przynosi, niczego nie daje, gdyż jest to wiara, która w istocie nie jest wiarą, bo z braku ufności nie jest i nie może być owocna w miłość.

 

Zdania: „Rzeczą człowieka są rozważania serca, ale od Pana pochodzi odpowiedź języka... Serce człowieka obmyśla jego drogę, lecz Pan kieruje jego krokami”, przynoszą nam istotne wskazanie naszej szansy w otwierającym się przed nami czasie, szansy, która jest w Bogu, co Go wyznajemy jako wszechmogącego Ojca. On sprawia wszystko we wszystkich. On sprawia chęć i wykonanie. Nam są właściwe rozważania serca, snucie zamierzeń, nieraz marzeń. Czy jednak zostaną wyartykułowane, zatem czy staną się czynem? — „...od Pana pochodzi odpowiedź języka.”

 

Sięgamy tu właściwie myśli o podstawach naszej aktywności, o podstawach naszej życiowej siły, o źródłach tego, co w języku niemieckim bywa określane jako „ Mut zum Leben” — odwaga, moc, śmiałość, chęć do życia. To zaś jest szczególnego rodzaju fenomen, którego kryterium stają się zawsze czasy niełatwe, sytuacje nieproste, gdzie zadania bezsprzecznie przerastają siły, a nawet zdają się przerastać możliwości wyobraźni. Ów fenomen śmiałości, odwagi, mocy i chęci do życia, wbrew pozorom nie jest jakimś wewnętrznym perpetuum mobile człowieka, opartym wyłącznie o siłę charakteru i obywającym się bez środowiska wsparcia.

 

Hebrajski mędrzec wskazuje na środowisko wsparcia naszej śmiałości do życia. To jest wskazanie na Boga, liczenie się z Nim, relację, zatem i kontakt z Nim, modlitwę i szukanie wszystkiego u Najwyższego. Okazuje się w tym uważnym towarzyszem naszego wędrowania i przystaje przy nas w pytaniu: jaka będzie wasza droga? W naszych ustach pytanie to najczęściej brzmi zastanowieniem nad dobrem zasobności, jaką przyniesie nam czas. — To jest już aż niebezpieczne, że jakość życia kojarzy się przede wszystkim z rodzajem wyposażenia domu, z materialnym komfortem, z tym wszystkim, co stanowi wypadkową kapitału i estetyki.

 

Hebrajski mędrzec rozważania nad jakością życia wiedzie w innych kierunkach: podnosi wiarę ufającą, szukającą Boga, by Jemu powierzyć czas. Obok tej wiary pojawiają się myśli o tych, którymi ona rozkwita — jej owocach. Autor Przypowieści Salomonowych wymienia miłość i wierność, bojaźń Pana, sprawiedliwość, skromność, pokorę i tolerancję. To wszystko stoi w centrum wypowiedzi ujętej w przysłowia:

 

Rzeczą człowieka są rozważania serca, lecz od Pana pochodzi odpowiedź języka.
Wszystkie drogi człowieka wydają mu się czyste, lecz Pan bada duchy.
Powierz Panu swoje sprawy, a wtedy ziszczą się twoje zamysły.
Pan wszystko uczynił dla swoich celów, nawet bezbożnego na dzień sądu.
Każdy pyszałek jest ohydą dla Pana; z pewnością nie ujdzie on pomsty.
Miłość i wierność oczyszczają od winy, a dzięki bojaźni Pana stronimy od złego.
Gdy drogi człowieka podobają się Panu, wtedy godzi On z nim nawet jego nieprzyjaciół.
Lepiej mieć mało, lecz nabyte sprawiedliwie, niż obfitość nabytą niesprawiedliwie.
Serce człowieka obmyśla jego drogę, lecz Pan kieruje jego krokami.

 

Zdania żywe i aktualne. Niech będą wymiarem czasu, a w zaistnieniu w życiu niech dadzą szczęście i radość. Amen.

Słowo Boże - kazania