Skrócenie kadencji Biskupa Kościoła
Ważną częścią obrad obecnej sesji Synodu Kościoła było ustosunkowanie się do uchwały Kolegium Komisji Historycznej, dotyczącej biskupa Janusza Jaguckiego.
Po długiej dyskusji w czasie obrad biskup Kościoła zwrócił się do Synodu z prośbą o zrozumienie jego ówczesnej sytuacji, wyraził żal, wskazując przy tym, iż nie był świadomym współpracownikiem aparatu Służby Bezpieczeństwa. Jednocześnie zwrócił się z prośbą o udzielenie mu wotum zaufania. W wyniku tajnego głosowania Synod Kościoła nie udzielił biskupowi wotum zaufania.
W związku z powyższym Synod podjął uchwałę o skróceniu kadencji biskupa Kościoła Janusza Jaguckiego i rozpoczęciu procedury wyborczej nowego zwierzchnika Kościoła, tak aby jego wybory odbyły się podczas tegorocznej, jesiennej sesji Synodu Kościoła.
------------------------------------------------------------------
W związku z tym, że dotychczasowe decyzje Komisji Historycznej i Kolegium związane były głównie z osobą biskupa Kościoła oraz z powodu licznych, nie zawsze prawdziwych, informacji prasowych opublikowanych w tygodniu przed Synodem i przekazywanych w trakcie obrad, rada synodalna postanowiła przedstawić relację prezentującą działalność Komisji Historycznej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i przebieg tej części Synodu Kościoła, kiedy podejmowano decyzje w tej kwestii:
„Tytułem wprowadzenia przypominamy o następujących faktach. W roku 2007 Konsystorz na wniosek Biskupa Kościoła powołał Komisję Historyczną Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Statut Komisji w § 1 stanowi: „Komisja Historyczna Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej »Komisją«, powołana została uchwałą Konsystorza nr 6 z dnia 2 marca 2007 r. na wniosek Biskupa Kościoła w celu zbadania zasobów archiwalnych Instytutu Pamięci Narodowej oraz archiwów wewnątrzkościelnych, dotyczących inwigilacji Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego przez organa bezpieczeństwa państwa w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r.”.
W związku z odkryciem w IPN akt dotyczących ks. Janusza Jaguckiego, w kwietniu 2008 roku, biskup Kościoła wycofał się z udziału w pracach Kolegium Komisji i na przewodniczącego Kolegium delegował swojego zastępcę, biskupa Mieczysława Cieślara.
We wrześniu 2008 roku ukazał się artykuł w „Rzeczypospolitej” informujący o istnieniu teczki ks. Janusza Jaguckiego. W czasie jesiennej sesji Synodu Kościoła, która odbyła się w dniach 17-19 października 2008 roku, przewodniczący Kolegium, bp Mieczysław Cieślar, poinformował, że Komisja Historyczna prowadzi działania mające na celu zbadanie i wyjaśnienie sprawy akt bp. Janusza Jaguckiego.
W dniu 26 marca 2009 roku Kolegium Komisji, zgodnie ze Statutem Komisji Historycznej, podjęło następującą uchwałę:
„W trosce i w poczuciu odpowiedzialności za przyszłość i wiarygodność Kościoła, Kolegium Komisji Historycznej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w RP, po zapoznaniu się z wynikami pracy Komisji Historycznej, ekspertyzą konsultanta oraz wyjaśnieniami badanego, po wnikliwym zbadaniu i omówieniu materiałów źródłowych w badanej sprawie TW »Janusza«, w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, uznało ks. bp. Janusza Jaguckiego winnym współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa na szkodę Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w rozumieniu par. 3 ust. 4 Statutu Komisji Historycznej. W związku z powyższym na podstawie par. 3 ust. 6 Statutu, Kolegium Komisji Historycznej przekazuje niniejszą uchwałę Synodowi Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP”.
Synod Kościoła działa zgodnie z procedurami określonymi w prawie kościelnym. Na początku każdej sesji uchwala porządek obrad, który jest później realizowany. Do zaproponowanego porządku obrad (zgodnie z Regulaminem Zwierzchnich Władz Kościoła, rada synodalna rozesłała go członkom Synodu cztery tygodnie przed terminem sesji) zgłoszono dwa wnioski. Pierwszy wniosek zgłosił pan Artur Steinert, który wnosił o zakończenie działalności Komisji Historycznej, a w wypadku przyjęcia tego wniosku, wnosił również o niezapoznawanie Synodu Kościoła z wynikami działania Komisji Historycznej oraz z uchwałą Kolegium. Wniosek ten w tajnym głosowaniu nie uzyskał akceptacji Synodu. Drugi wniosek zgłosił bp Janusz Jagucki. Wnosił o dodanie do porządku obrad punktu – ustosunkowanie się Biskupa Kościoła do informacji zawartych w sprawozdaniu przewodniczącego Kolegium Komisji Historycznej.
Synod Kościoła zajmował się przedmiotową sprawą w punktach 12, 12a i 13 porządku sesji. Najpierw przewodniczący Kolegium Komisji Historycznej złożył obszerny raport z przebiegu prac Komisji Historycznej, który zawierał także wyżej zacytowaną uchwałę wraz z uzasadnieniem w sprawie współpracy ks. Janusza Jaguckiego, obecnie biskupa Kościoła, ze Służbą Bezpieczeństwa. Następnie bp Janusz Jagucki w godzinnym wystąpieniu odniósł się do stawianych mu zarzutów. Nakreślił też obszernie tło trudnej pracy na Mazurach w tamtym okresie. Podkreślił, że nie przyznaje się do tajnej i świadomej współpracy z SB, przyznał natomiast, że utrzymywał kontakty, jak był przekonany, z oficerem MO.
W dalszej części swojej wypowiedzi potwierdził jednak, że w późniejszych latach miał świadomość tego, że rozmawia z oficerem SB. Traktował go jak partnera do dialogu i wykorzystania w załatwieniu wielu spraw. Przeprosił za sytuację, w jakiej znalazł się nasz Kościół w wyniku stawianych mu zarzutów i medialnego szumu wokół tej sprawy. Kolejnym punktem była długa, prowadzona w bardzo poważnej atmosferze, dyskusja do późnych godzin nocnych.
Do tematu Synod powrócił w punkcie 28 obrad, w sobotę po południu, podczas dyskusji nad wnioskami nadesłanymi na 5. sesję XII Synodu. Jeden z wniosków dotyczył omawianej sprawy. Wniosek zgłosił bp Ryszard Borski. Wnosił on o uznanie ustaleń Komisji i Kolegium Komisji Historycznej za wyczerpujące proces dochodzenia do prawdy historycznej. Wnioskował także o pozbawienie bpa Janusza Jaguckiego w trybie natychmiastowym stanowiska biskupa Kościoła, przenosząc go w stan spoczynku.
W punkcie tym bp Janusz Jagucki ponownie złożył wyjaśnienia, przeprosił za swoją lekkomyślność w latach swojej młodości, przeprosił za powstałe po latach zamieszanie, podkreślił, że nie przyznaje się do świadomej i tajnej współpracy oraz poprosił Synod Kościoła o udzielenie mu votum zaufania. W wyniku tajnego głosowania takiego votum nie uzyskał.
Następnie, podczas ogłoszonej przerwy, zwołano posiedzenie trzech gremiów kierowniczych Kościoła: konferencji biskupów, konsystorza i rady synodalnej. Gremia te przedstawiły Synodowi Kościoła swoje ustalenia. Poddano pod głosowanie, wcześniej uzgodnione z biskupem Kościoła, dwa wnioski: rozpoczęcie procesu dyscyplinarnego (o to prosił bp Janusz Jagucki), a w wypadku gdyby wniosek nie uzyskał poparcia Synodu Kościoła, głosowany był drugi - o skrócenie kadencji biskupa Kościoła o jeden rok. Oba wnioski przedstawione zostały Synodowi jednocześnie. Potem rozpoczęto głosowanie. Zdecydowaną większość otrzymał wniosek o skrócenie kadencji bp. Janusza Jaguckiego i rozpoczęcie procedury wyłaniania nowego biskupa Kościoła.
Polega ona na wytypowaniu przez Ogólnopolską Konferencję Duchownych do trzech kandydatów. Wybory nowego biskupa Kościoła odbędą się podczas najbliższej, jesiennej sesji Synodu Kościoła, natomiast wprowadzenie w urząd nastąpi w ciągu trzech miesięcy, czyli najprawdopodobniej w styczniu 2010 roku. Do tego czasu urząd biskupa Kościoła sprawuje bp Janusz Jagucki, który po przekazaniu urzędu przechodzi w stan spoczynku. Gwarantowane przez Kościół prawa socjalne bp Janusz Jagucki otrzyma takie, jak po zakończeniu pełnej kadencji".
Rada Synodalna
----------------------------------------------------------------------------------------------
Einen wichtigen Teil der jetzigen Synodetagung der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen machte die Stellungnahme zum Beschluss des Kollegiums der Historischen Kommission zu Bischof Janusz Jagucki aus. Nach einer langen Diskussion bat der leitende Bischof die Synode um Verständnis für seine damalige Situation, drückte sein Bedauern aus, indem er auch darauf hinwies, dass er kein bewusster Mitarbeiter des kommunistischen Sicherheitsdienstes (SB) war. Gleichzeitig bat der Bischof um ein Vertrauensvotum und im Ergebnis der geheimen Abstimmung sprach die Synode dem Bischof ihr Vertrauen nicht aus.
Infolgedessen fasste die Synode einen Beschluss zur Verkürzung der Amtszeit von Bischof Janusz Jagucki und leitete das Verfahren zur Wahl des neuen Bischofs ein, damit das neue Kirchenoberhaupt während der Synodetagung im Herbst 2009 gewählt werden kann.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
An important part of the current Synod's session was taking a stand on Historical Commission's resolution in the matter of Bishop Janusz Jagucki.
After a long discussion the Bishop requested Synod to understand the position he was in, expressing his regret and pointing out, that he was not a deliberate cooperator of the Security Service. He also proposed a motion of confidence. As a result of secret ballot the Synod of the Church rejected the motion and the vote of confidence was not granted.
In this situation the Synod passed a resolution that shortens the term of office of Bishop Janusz Jagucki and starts an election process of a new head of the Church, so that the election may take place this year, during the Synod's session in autumn.