LIST SEKRETARZA GENERALNEGO ŚFL DO KOŚCIOŁÓW CZŁONKOWSKICH

Szanowni Państwo,

 

Piszę do Państwa pod wrażeniem wielkiej radości z powodu podpisania Wspólnej deklaracji w sprawie nauki o usprawiedliwieniu pomiędzy Światową Federacją Luterańską a Kościołem Rzymskokatolickim. Pragnę raz jeszcze podziękować Państwu za zaangażowanie w całokształt procesu i jego finalizację.

 

Piszę również do Państwa, aby podziękować za wszystko, co uczynili Państwo w swoich krajach na płaszczyźnie ekumenicznej, aby stało się możliwe wspólne uroczyste świętowanie tego wydarzenia. Niektóre Kościoły informowały w sprawozdaniach o uroczystościach, przesyłając nam materiał informacyjny o odprawianych nabożeństwach. Chciałbym zachęcić do nadsyłania do nas wszelkich informacji na ten temat, jakie tylko uznają Państwo za stosowne. Informacje te stanowią wartość dla nas i innych zainteresowanych, są zatem mile oczekiwane w sekretariacie Federacji.

 

Wielu spośród Państwa mogło za pośrednictwem mediów przekonać się, że święto w Augsburgu było obchodzone bardzo uroczyście, stanowiąc okazję do współpracy przywódców kościelnych oraz wolontariuszy obydwu stron; dzięki temu uczestnicy uroczystości mogli czuć się dobrze i przeżywać wspólnie dzień pojednania. Na tym miejscu raz jeszcze dziękuję za pomoc udzieloną nam w przygotowaniach przez Ekumeniczne Centrum w Ottmaring oraz Ruch Focolare.

 

Jak Państwu wiadomo, niektóre środowiska miały zastrzeżenia wobec podpisania Wspólnej deklaracji. Pragnę zapewnić, że chociaż głosy te nie stały się powodem do rewizji decyzji w sprawie podpisania, to jednak nie zostały zupełnie zignorowane. Różnorodność reakcji zostanie zbadana przez sekretariat Federacji pod kątem dalszego rozwoju procesu ekumenicznego.

 

Dla luteran nauka o usprawiedliwieniu ma szczególne znaczenie również na wielu innych obszarach teologicznych, na przykład dla rozumienia urzędu i sakramentów. I tu nie brak osób, które utrzymują, że nie może być żadnej zgody w sprawach prawd fundamentalnych w kwestii usprawiedliwienia, zanim nie zgodzimy się co do tego, jakie konsekwencje zostaną z tej nauki wyciągnięte. Rezultatem takiego ujmowania zagadnienia było mozolne posuwanie się naprzód, powolny postęp, jakże potrzebny w rozwoju ekumenicznym.

 

Celem podpisania Wspólnej deklaracji było ukazanie tego, co już zostało razem osiągnięte, oraz tego, co wiąże się jeszcze z różnym rozumieniem biblijnej nauki o usprawiedliwieniu. Byliśmy także w stanie potwierdzić, że wypowiedziane w XVI wieku wzajemne potępienia nie dotyczą nauki o usprawiedliwieniu, tak jak została ona ujęta w deklaracji. Jednocześnie pragnę zwrócić Państwu uwagę na fakt, iż sama deklaracja wskazuje na konieczność dalszych wspólnych wysiłków na rzecz badania znaczenia nauki o usprawiedliwieniu i jej oddziaływania na życie i naukę Kościoła.

 

We Wspólnej deklaracji napisano: Nasz konsens w podstawowych prawdach dotyczących nauki o usprawiedliwieniu musi znaleźć odbicie i potwierdzenie w życiu i doktrynie Kościołów. Pod tym względem istnieją jeszcze kwestie różnej rangi, które wymagają dalszego wyjaśnienia: dotyczą one między innymi relacji między Słowem Bożym a nauką kościelną jak również nauki o Kościele, jego autorytetu, jedności, urzędu i sakramentów, wreszcie relacji między usprawiedliwieniem a etyką społeczną. Jesteśmy przekonani, że osiągnięte wspólne rozumienie oferuje odpowiednią podstawę dla takiego wyjaśnienia. Kościoły luterańskie i Kościół rzymskokatolicki będą nadal czynić starania zmierzające do pogłębienia wspólnego rozumienia oraz odpowiedniego wykorzystania go w nauce i życiu kościelnym (nr 43).

 

Także w Oficjalnym wspólnym oświadczeniu Światowej Federacji Luterańskiej i Kościoła Rzymskokatolickiego, podpisanym w Augsburgu w dniu 11 czerwca 1999 r., podkreśla się szczególne zobowiązanie do kontynuowania wysiłków ekumenicznych: 3. Obaj partnerzy dialogu zobowiązują się do kontynuowania i pogłębiania studiów nad podstawami biblijnymi nauki o usprawiedliwieniu. Poza tym będą dążyli do osiągnięcia szerszego wspólnego rozumienia nauki o usprawiedliwieniu, wykraczającego poza ustalenia zawarte we „Wspólnej deklaracji" i załączonym „Aneksie". Na bazie osiągniętego konsensu szczególnie niezbędny jest dalszy dialog dotyczący tych kwestii, o których „Wspólna deklaracja" mówi, że wymagają bliższego wyjaśnienia (WD 43); celem, do którego się zmierza, jest osiągnięcie pełnej wspólnoty kościelnej, jedności w różnorodności, w której różnice nadal istniejące będą ze sobą „pojednane", tracąc moc wywoływania podziałów. Luteranie i katolicy będą kontynuować swe wysiłki, kierując się duchem ekumenizmu; w oparciu o wspólne świadectwo będą starali się objaśniać naukę o usprawiedliwieniu w języku zrozumiałym dla współczesnego człowieka, w języku uwzględniającym indywidualne i społeczne wymogi naszej epoki.

 

Niektóre aspekty rzymskokatolickiej nauki i praktyki odpustowej zostały uznane przez niektórych obserwatorów luterańskich i protestanckich za przeszkodę w recepcji Wspólnej deklaracji w terenie.

 

A zatem i ten problem powinien zostać rozpatrzony podczas kontynuowania dialogu z Kościołem rzymskokatolickim.

 

Zapewniam Państwa, że poważnie traktuję zobowiązanie Światowej Federacji Luterańskiej do długotrwałego wyjaśniania znaczenia nauki o usprawiedliwieniu. Dlatego pragnę zwrócić uwagę na kontekst, w jakim według mojego rozumienia powinien być kontynuowany proces dialogu:

 

- Wspólna deklaracja znajdowała się od samego początku w centrum posiedzeń gremium złożonego z przedstawicieli Papieskiej Rady ds. Jedności Chrześcijan i Światowej Federacji Luterańskiej. Obradom przewodniczył - z jednej strony - przewodniczący Rady, z drugiej - sekretarz generalny Federacji. Podczas tych posiedzeń, które będą kontynuowane z częstotliwością jednego lub dwóch rocznie, prowadzona będzie w kolejnych latach dalsza praca nad recepcją deklaracji. Oczywiście będziemy konfrontowani zarówno z problemami dogmatycznymi, jak i etycznymi. Jednym z planowanych instrumentów, niezbędnych dla tego procesu, staną się w następnych latach międzynarodowe konsultacje dwustronne obejmujące przede wszystkim te zagadnienia.

 

- Posiłkując się rezultatami dalszej dyskusji z naszymi rzymskokatolickimi partnerami przedstawię Radzie Federacji, na jej wniosek, sprawozdanie na temat dalszych prac prowadzonych w związku ze Wspólną deklaracją. Będzie to miało miejsce podczas posiedzenia Rady w Turku w dniach od 14 do 21 czerwca 2000 r. Na temat posiedzenia otrzymają Państwo oddzielne informacje.

 

- Nasza luterańsko-rzymskokatolicka Komisja ds. Jedności, która bezpośrednio nie uczestniczyła w przygotowaniu Wspólnej deklaracji, zajmuje się obecnie tematem apostolskości Kościoła. Niektóre zagadnienia, jakie zostały wymienione w par. 43 Wspólnej deklaracji, zostaną przedyskutowane na tym właśnie forum. Znajdą się one w centrum obecnej fazy dialogu, który będzie kontynuowany i którego zakończenia można się spodziewać w następnych kilku latach.

 

- Sekretariat Federacji wzmocni koordynację różnych wydziałów w celu intensyfikacji dalszych prac wokół Wspólnej deklaracji. Stanie się tak wobec znaczenia, jakie przywiązuje się do związków nauki o usprawiedliwieniu z różnymi dziedzinami pracy ŚFL, jak również z konieczności, jaką podpisanie deklaracji nakłada na praktyczną ekumeniczną współpracę pomiędzy Kościołami.

 

- Studia Światowej Federacji Luterańskiej, jakie zostały podjęte w ramach kontaktów z partnerami dialogu, są w dużej części wynikiem pracy Kościołów członkowskich i ich instytucji teologicznych. Studia i dyskusje, prowadzone na różne tematy w wielu krajach na całym świecie stanowiły istotny wkład w dzieło ostatecznej redakcji deklaracji. Dlatego prosiłbym, aby praca wokół tego dokumentu w dalszym ciągu była kontynuowana również na płaszczyźnie lokalnej, z uwzględnieniem każdorazowego kontekstu. Zarówno treść Wspólnej deklaracji, jak i jej ekumeniczny charakter, stanowią przedmiot pracy hermeneutycznej. Niektórzy z Państwa są już zaangażowani w porównywalnym projekcie studyjnym, prowadzonym obecnie przez Federację. Cieszyłbym się jednak, gdyby również inne Kościoły członkowskie lub stowarzyszone przejawiły inicjatywę w tym zakresie.

 

- Pragnę zachęcić Państwa do dzielenia się z nami spostrzeżeniami na temat prowadzonej przez nas dalszej pracy ekumenicznej w związku z nauką o usprawiedliwieniu i Wspólną deklaracją, jak również prosić o dalsze uczestnictwo w tym procesie.

 

Kończę ten list słowami modlitwy, jaka została wypowiedziana w kościele św. Anny dnia 31 października 1999 r. w Augsburgu, gdy podpisywano „Wspólną deklarację w sprawie nauki o usprawiedliwieniu": Boże miłości. Ty wezwałeś nas po imieniu, należymy do Ciebie. Dziękujemy, że zgromadziłeś nas dzisiaj, ze Wschodu i Zachodu, Północy i Południa. Zjednocz nas razem w miłości na dalszą drogę w przyszłość. Zachowaj nas, abyśmy byli świadkami Twojej laski. A gdy nasza droga będzie dobiegać końca, zjednocz nas i pozwól wspólnie świętować Twoją Tajemnicę na wieki wieków.