Obradowała Rada ŚFL

19 czerwca 2022

Było to pierwsze od trzech lat fizyczne spotkanie tego gremium kierowniczego ŚFL. Jest ono najwyższym ciałem zarządzającym ŚFL pomiędzy Zgromadzeniami Ogólnymi, a w jego skład wchodzi prezydent ŚFL oraz 48 członków reprezentujących wszystkie 7 regionów Federacji. To posiedzenie miało szczególny charakter nie tylko dlatego, że możliwe było spotkanie osobiste, ale także dlatego, że po raz pierwszy w takiej formie Rada miała okazję spotkać się z nowowybraną przez siebie Sekretarz Generalną ks. Anne Burghardt, która pełni swoje obowiązki od początku listopada 2021 roku. Posiedzenie Rady było okazją nie tylko do spotkania się jej członków, doradców, czy gości reprezentujących partnerów ekumenicznych, różnego rodzaju agencje Kościołów członkowskich współpracujących z ŚFL czy też poszczególne Komitety Krajowe ŚFL, ale również pracowników Biura Wspólnoty ŚFL, którzy w okresie pandemicznym pracowali zdalnie, mając nie raz swoje siedziby w regionach a nie w Biurze Wspólnoty w Genewie.

Tradycyjnie posiedzenie otwarło wspólne nabożeństwo, podczas którego kazanie wygłosiła członkini Rady i przedstawicielka młodzieży, pochodząca z Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Islandii ks. Thuridur Björg Wiium Árnadóttir. Bezpośrednio po nabożeństwie odbyła się uroczystość otwarcia cyfrowej wystawy poświęconej historii ŚFL, która obchodzi w tym roku 75 rocznicę swojego powstania.

Jednym z zasadniczych zadań dorocznego posiedzenia Rady ŚFL jest zatwierdzenie sprawozdań prezydenta i sekretarz generalnej. W dyskusji nad sprawozdaniami prezydenta i sekretarz generalnej na pierwszy plan wybiły się wyzwania związane z obecną sytuacją na świecie – doświadczeniem pandemii, a szczególnie wojny w Ukrainie. W kontekście tej ostatniej wybrzmiała troska nie tylko o sprawiedliwy pokój, ale również o sytuację żywnościową na globalnym południu, która pogorszyła się znaczenie ze względu na działania wojenne w Ukrainie. Należy także odnotować podziękowania prezydenta ŚFL skierowane w jego wystąpienia do Kościoła w Polsce i innych Kościołów w regionie za sprawną i pełną oddania reakcję na potrzeby uchodźców z Ukrainy, a także dobrą współpracę w ramach działań pomocowych koordynowanych przez Wydział Służby Światu ŚFL. Polski Kościół Ewangelicko-Augsburski zasłużył sobie jeszcze na dwie wzmianki w wystąpieniu prezydenta ŚFL. Pierwszą były gratulacje za dołączenie do grona Kościołów Federacji, które ordynują kobiety do nieograniczonego udziału w urzędzie kościelnym. Drugą podziękowania za wysiłki na rzecz organizacji Zgromadzenia Ogólnego w Krakowie w 2023 roku, do czego jeszcze wrócimy.

Kolejnym stałym punktem obrad Rady jest zajęcie się kwestią finansów ŚFL. Zatwierdzenie sprawozdań finansowych za rok poprzedni, oraz zatwierdzenie budżetów na rok bieżący. W dyskusji nad finansami ŚFL Rada z zadowoleniem przyjęła, że mimo pandemicznych wyzwań w poprzednim roku budżetowym zachowały one stabilność. Dyskusje poświęcone bieżącej sytuacji finansowej ŚFL zdominowała kwestia płynności finansowej szpitala Augusty Wiktorii w Jerozolimie, który jest prowadzony przez Wydział Służby Światu ŚFL. Szpital ten jest jedynym dostawcą usług medycznych z zakresu leczenia onkologicznego i nefrologicznego dla ponad 5 milionów Palestyńczyków – mieszkańców Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. Bieżący kryzys płynności finansowej szpitala wziął się z opóźnienia płatności największych donatorów – Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej, a także z opóźnienia w płatnościach ze strony władz Autonomii Palestyńskiej. Komitet Wykonawczy ŚFL zwrócił się z listem otwartym do przewodniczącej Rady Europejskiej Ursuli von der Leyen, zawierającym prośbę o przekazanie środków, które przeznaczono na utrzymanie szpitala Augusty Wiktorii.

Posiedzenie w Genewie dało także możliwość osobistego spotkania się członków poszczególnych Komisji Rady. Spotkanie to było szczególnie ważne, bo w 2019 roku Rada, w związku z restrukturyzacją Biura Wspólnoty, zmieniła strukturę Komisji, a także zatwierdziła ich nowe składy. Powołane w 2019 Komisje ds. spraw relacji ekumenicznych; służby światu; teologii, misji i sprawiedliwości; relacji wewnątrz wspólnoty Kościołów; finansów; rzecznictwa i publicznego świadectwa, komunikacji, miały więc okazję po raz pierwszy spotkać się osobiście. Zadaniem Komisji jest nadzór i doradztwo w zakresie kształtowania poszczególnych obszarów działania ŚFL.

Dwa ostatnie dni posiedzenia Rady zdominowała dyskusja nad wynikami prac Komisji Rady. W jej ramach przyjęto między innymi cztery oświadczenia, w których odniesiono się do bieżących wyzwań w świecie. W „Oświadczeniu w sprawie globalnego kryzysu głodu” wezwano do zwiększenia wysiłków na rzecz przezwyciężenia narastającego kryzys głodu i braku żywnościowego bezpieczeństwa, nie tylko poprzez interwencje humanitarne, ale także poprzez reakcję na systemowy przyczyny nierówności w dostępie do żywności w różnych częściach świata. W „Oświadczeniu w sprawie pandemii COVID-19” Rada wezwała do sprawiedliwej dystrybucji szczepionek i innych środków leczniczych, a swoje Kościoły członkowskie – do promowania treści teologicznych opartych na odpowiedzialności i nadziei, które odrzucają ujęcia teologiczne sprzyjające dezinformacji, czy też osłabiają gotowość do reagowania na pandemię za pomocą uznanych środków medycznych, takich jak szczepionki. W „Oświadczeniu w sprawie sytuacji Izraelsko-Palestyńskiej” Rada odniosła się do kolejnej fali eskalacji przemocy związanej z okupacją izraelską terytoriów palestyńskich, a także wezwała do odblokowania środków na działanie szpitala Augusty Wiktorii w Jerozolimie. W „Oświadczenie Rady ŚFL w sprawie wojny w Ukrainie i innych konfliktów” wezwano „do zakończenia wojny w Ukrainie i natychmiastowego wycofania wojsk rosyjskich z Ukrainy” i „do śmielszych wysiłków społeczności międzynarodowej na rzecz rozwiązywania konfliktów i kryzysów w innych częściach świata, w tym poprzez skoordynowaną pomoc humanitarną i procesy budowania pokoju”.

Obok oświadczenia, w kontekście wojny na Ukrainie, zapadła jeszcze jedna istotna decyzja. Rada pozytywnie rozpatrzyła wniosek o członkostwo w ŚFL Niemieckiego Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła w Ukrainie. Kościół ten był dotychczas członkiem ŚFL poprzez Federację Kościołów Luterańskich, która powstała z przekształcenia Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła w Rosji i Innych Państwach, który powstał po rozpadzie ZSRR. Już w 2019 rada biskupów kierująca Federacją Kościołów Luterańskich podjęła decyzję, że jej Kościoły członkowskie mogą się ubiegać o bezpośrednie członkostwo w ŚFL. Kościół ukraiński był pierwszym, który skorzystał z tej możliwości, przeprowadzając odpowiednie procedury w swoim synodzie, czego efektem było złożenie wniosku o bezpośrednie członkostwo jeszcze przed tegorocznym posiedzeniem Rady ŚFL. Przyjęcie ukraińskiego Kościoła nie zmienia statusu pozostałych Kościołów członkowskich Federacji Kościołów Luterańskich. Nadal pozostają one członkami ŚFL za jej pośrednictwem, a także mają prawo złożyć swoje odrębne wnioski o bezpośrednie członkostwo.

Ponadto Rada zapoznała się za stanem przygotowań do Zgromadzenia Ogólnego w Krakowie. W tej części posiedzenia wzięła udział nie tylko koordynator zgromadzenia pani Maryssa Camaddo i (online) przewodnicząca Międzynarodowego Komitetu ds. Nabożeństwa pani Kinga Marjatta Pap, ale również przedstawiciele naszego Kościoła: bp Jerzy Samiec oraz przewodnicząca Lokalnego Komitetu Przygotowania Zgromadzenia pani Anna Wrzesińska. Biskup Kościoła w swoim wystąpieniu przed Radą podkreślał zadanie Kościołów ŚFL jako tych, które przekazują nadzieję. „Dawanie nadziei innym wymaga modlitewnej relacji ze Zbawicielem” – zaznaczył. Wskazywał także, że w obecnej sytuacji międzynarodowej naznaczonej wojną w Ukrainie, której skutki sięgają daleko poza Europę, Zgromadzenie Ogólne w Krakowie, a szczególnie zaplanowana wizyta w byłym niemieckim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau, nabiera szczególnego znaczenia. Obecność luteran z całego świata w przyszłym roku w naszym regionie będzie właśnie takim znakiem nadziei. Anna Wrzesińska przekazała, że przygotowania z lokalnej perspektywy przebiegają dynamicznie. Podkreśliła także, że Lokalny Komitet Przygotowania Zgromadzenia widzi swoje zadanie nie tylko w organizacji samego wydarzenia, ale także w dobrym nagłośnieniu informacji o nim w naszym Kościele i całym kraju. Temu będzie służyć projekt zapraszający do uwzględniania w niedzielnych nabożeństwach parafii naszego Kościoła modlitwy o potrzeby poszczególnych Kościołów członkowskich ŚFL, których ruszy we wrześniu 2022. Wszystkie sprawozdania odnośnie do przygotowań do Zgromadzenia Ogólnego zostały przyjęte przez Radę. Zatwierdziła ona też plan i regulamin obrad Zgromadzenia.

tekst: prof. Jerzy Sojka
zdjęcia: https://www.flickr.com/photos/lutheranworld