Spowiedź

Jeśli wzywam was do tego, abyście poszli do spowiedzi, to nie robię nic innego jak apeluję do was, abyście byli chrześcijanami. ks. dr Marcin Luter, Duży Katechizm

Przed przystąpieniem do Sakramentu Ołtarza niezbędna jest spowiedź. Konfesja Augsburska w art. XXV głosi: „Nie zwykliśmy nikomu udzielać ciała Pańskiego bez uprzedniego wyspowiadania się i rozgrzeszenia”.

Spowiedź jest ważnym elementem duchowej higieny, sposobem oczyszczania duszy z grzechów. Jezus Chrystus miał Boski przywilej i prawo odpuszczania grzechów i często z tego prawa korzystał (Łk 5, 20.24). To prawo przekazał ludziom działającym w Jego imieniu w Kościele (Mt 16, 19; 18, 18). Udzielając prawa odpuszczania grzechów Piotrowi, Jezus wyraził się obrazowo: „I dam ci klucze Królestwa Niebios; i cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane i w niebie, a cokolwiek rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane i w niebie”.

Władza kluczów

Kto ma prawo odpuszczania grzechów, tym samym otwiera drzwi do Królestwa Niebios. Dlatego prawo odpuszczania i zatrzymania grzechów zostało w Katechizmie określone jako władza kluczów. Piotrowe pełnomocnictwo zostało rozciągnięte na wszystkich uczniów Jezusa: „Którymkolwięk grzechy odpuścicie, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są zatrzymane” (Jan 20,23). Przedstawiciele Kościoła w chwili spowiedzi nie działają wobec nas w swoim własnym imieniu, lecz w imieniu Jezusa Chrystusa. „Dlatego w miejsce Chrystusa poselstwo sprawujemy, jak gdyby Bóg przez nas upominał; w miejsce Chrystusa prosimy: Pojednajcie się z Bogiem” (2 Kor 5, 20).

Kościół Ewangelicki naucza, „że wyliczanie występków nie jest konieczne i że nie należy obciążać sumień troską o wyliczanie wszystkich występków, ponieważ nie jest rzeczą możliwą wymienić wszystkie występki, jak świadczy Psalm: „Uchybienia — któż znać może?” oraz słowa Jeremiasza: „Przewrotne i niezbadane jest serce ludzkie”. Gdyby więc odpuszczane były tylko te grzechy, które się wyszczególnia, nigdy by sumienia nie mogły zaznać spokoju, wielu bowiem grzechów ani pojąć nie można, ani spamiętać. Starożytni pisarze Kościoła także poświadczają, że wyliczanie nie jest konieczne, albowiem w dekretaliach przytoczono Chryzostoma, który tak mówi: — Nie mówię ci, abyś publicznie występował lub obwiniał przed innymi, lecz chcę, byś był posłuszny prorokowi, mówiącemu: „Wyjaw swą drogę przed Bogiem”. Przeto w modlitwie wyznaj swe grzechy Bogu, sędziemu prawdziwemu” (Konfesja Augsburska XXV).

Trzy typy spowiedzi

W Kościele Ewangelicko-Augsburskim wyróżnia się trzy typy spowiedzi:

• codzienna – podczas osobistej modlitwy;
• osobista – praktykowana w formie rozmowy duszpasterskiej dla tych, którzy tego potrzebują;
• powszechna – w ramach nabożeństwa;

Spowiedź składa się z dwóch części: z wyznania grzechów i z absolucji, czyli rozgrzeszenia.

Jeśli wyznanie grzechów ma być prawdziwe i szczere, człowiek musi dojść do ich poznania. W tym celu należy spojrzeć na swoje życie i dokonać jego oceny przed Bogiem. Może w tym pomóc rozważanie tekstów biblijnych (np. Mt 5-7, Łk 15) czy odniesienie się do 10 przykazań. Przy okazji spowiedzi przytacza się również Psalmy  6,32 i 51. W Śpiewniku Ewangelickim można odnaleźć modlitwy oraz pieśni spowiednio-komunijne.

Modlitwa spowiednia

Przekroczenie Bożego przykazania jest obrazą Boga, uświadomienie sobie tego wywołuje lęk, skruchę i żal oraz pragnienie poprawy życia. Bóg wymaga pokutującego serca. Po takim przygotowaniu zmawiamy publicznie w chwili spowiedzi modlitwę spowiednią:

Wszechmogący Boże, miłosierny Ojcze! Ja biedny, nędzny, grzeszny człowiek wyznaję przed Tobą wszystkie grzechy i przewinienia moje, popełnione myślą, mową i uczynkiem, którymi zasłużyłem na Twe doczesne i wieczne kary. Żałuję za nie szczerze i z całego serca i proszę Cię dla niezgłębionego miłosierdzia Twego i dla niewinnej i gorzkiej męki i śmierci umiłowanego Syna Twego, Jezusa Chrystusa, bądź mnie niegodnemu, grzesznemu człowiekowi łaskaw i miłościw, odpuść mi wszystkie grzechy moje i dopomóż łaskawie przez moc Ducha Twego Świętego do poprawy życia mego. Amen.

Pytania spowiednie

Po modlitwie spowiedniej ksiądz zadaje osobom uczestniczącym w spowiedzi trzy pytania:

Ks.: Czy żałujesz za grzechy swoje? Odpowiedz: Żałuję.
Penitenci odpowiadają: Żałuję.

Ks.: Czy wierzysz w odpuszczenie grzechów i pojednanie z Bogiem przez Jezusa Chrystusa? Odpowiedz: Wierzę.
Penitenci odpowiadają: Wierzę.

Ks.: Czy pragniesz z pomocą Ducha Świętego poprawić życie swoje? Odpowiedz: Pragnę.
Penitenci odpowiadają: Pragnę.

Ewangelia o Jezusie Chrystusie przynosi przebaczenie i pocieszenie. Po odpowiedziach na pytania spowiednie ksiądz udziela rozgrzeszenia: Tak rzekł Pan nasz Jezus Chrystus do swoich apostołów: Którymkolwiek grzechy odpuścicie, są im odpuszczone, którymkolwiek zatrzymacie, są im zatrzymane (J 20, 23).

Przeto jako powołany i ustanowiony sługa Jezusa Chrystusa i Jego świętej Ewangelii, zwiastuję wszystkim pokutującym łaskę Bożą i z rozkazu Pańskiego ogłaszam, odpuszczam, że grzechy wasze są wam odpuszczone w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen. Wszystkim zaś niepokutującym ogłaszam, że grzechy ich są zatrzymane do czasu pokuty.

Szczere wyznanie grzechów jako wyraz wiary w Bożą łaskę jest jedyną drogą do usprawiedliwienia przed Bogiem. Wiara jedynie zbawiająca polega na pewności, że Bóg jest naszym Stworzycielem i Ojcem, że nam przebacza i jest nam łaskawy dla umiłowanego Syna swego, przez którego nas odkupił i obdarzył Duchem Świętym.

więcej na ten temat