O INNYCH HEREZJACH I SEKTACH

KTÓRE NIGDY NIE PRZYZNAŁY SIĘ DO WYZNANIA AUGSBURSKIEGO

Aby te herezje i sekty nie zarzuciły nam świadomego milczenia, ponieważ nie wspomnieliśmy wyraźnie o nich w przytoczonym wyjaśnieniu, dlatego chcemy omówić na koniec jedynie te ich doktryny, w których owi heretycy odstępują od prawdy i nauczają wbrew zasadom naszej religii i wyznania.

Błędne artykuły anabaptystów

Anabaptyści są podzieleni na liczne odłamy, z których jedne przytaczają na swoją obronę więcej, a drugie mniej błędów. Generalnie jednak wszystkie głoszą taką naukę, której nie można tolerować ani w Kościele, ani odnośnie do władzy zwierzchniej, ani w życiu społecznym.

Artykuły anabaptystów, które są nie do przyjęcia w Kościele:

I Chrystus nie przyjął swojego ciała i krwi od dziewicy Marii, lecz przyniósł je z nieba.

II Chrystus nie jest prawdziwym Bogiem, lecz jest jedynie wyższy od innych świętych, ponieważ otrzymał od Ducha Świętego więcej darów aniżeli jakiś inny święty.

III Nasza sprawiedliwość przed Bogiem nie opiera się na jedynej zasłudze Chrystusa, lecz na odnowieniu, albo raczej na naszej własnej pobożności, w jakiej chodzimy. Sprawiedliwość anabaptystów bowiem opiera się przeważnie na własnej, szczególnej, przez człowieka wymyślonej pobożności i jest w rzeczywistości niczym innym jak nowym Zakonem.

IV Dzieci przed Bogiem nie są grzesznikami, lecz są sprawiedliwe i niewinne, i w tej swojej niewinności dostępują zbawienia bez chrztu, ponieważ nie posługują się jeszcze rozumem (którego ich zdaniem nie potrzebują). Przez to więc odrzucają całą naukę o grzechu pierworodnym wraz z tym, co z niej wynika.

V Nie należy chrzcić dzieci do czasu, aż nie posłużą się rozumem i nie będą miały własnej wiary.

VI Dzieci chrześcijańskie – dlatego iż pochodzą od chrześcijańskich i wierzących rodziców (tak bez Chrztu, jak i przed jego przyjęciem) są w rzeczywistości święte i zaliczone do dzieci Bożych. Z tego powod anabaptyści zbytnio nie doceniają Chrztu ani nie przykładają się do tego, by chrzcić dzieci, co jest sprzeczne z wyraźnymi słowami obietnicy Bożej (1 Mż 17,7 nn). Ta obietnica bowiem odnosi się tylko do tych, którzy przestrzegają przymierza Bożego i nim nie gardzą.

VII Nie jest to prawdziwy i chrześcijański zbór, w którym aż dotąd można znaleźć grzeszników.

VIII Nie należy słuchać kazań w tych kościołach, w których kiedyś były odprawiane papieskie msze.

IX Chrześcijanin nie powinien mieć nic wspólnego z tymi sługami Kościoła, którzy głoszą Ewangelię Chrystusa zgodnie z nauką Wyznania augsburskiego i ganią kazania i błędy anabaptystów i że takim sługom Kościoła nie należy ani służyć, ani dla nich pracować, lecz jako fałszerzy Słowa Bożego należy ich omijać i unikać.

Artykuły anabaptystów, jakie są nie do przyjęcia w odniesieniu do władzy:

I Władza według Nowego Testamentu nie jest formą życia, która Bogu się podoba.

II Chrześcijanin z czystym i nieskalanym sumieniem nie może sprawować żadnej władzy.

III Chrześcijanin z czystym sumieniem w szczególnych sprawach nie może pełnić i stosować władzy przeciwko złym, a poddani w celu obrony nie mogą wzywać tej mocy, jaką władza otrzymała od Boga.

IV Chrześcijanin z czystym sumieniem nie może składać przysięgi ani pod przysięgą przyrzec posłuszeństwa i wiary swojemu księciu lub przełożonemu.

V Władza według Nowego Testamentu z czystym sumieniem nie może złoczyńców ukarać śmiercią.

Artykuły anabaptystów, jakie są nie do przyjęcia w odniesieniu do spraw społecznych:

I Chrześcijanin z czystym sumieniem nie może zatrzymać ani posiadać własności, lecz powinien przekazywać wszystkie swoje zapasy na użytek publiczny.

II Chrześcijanin z nieskalanym sumieniem nie może być ani szynkarzem, ani kupcem, ani żołnierzem.

III Małżonkowie, którzy rozwodzą się z powodu odmiennej religii, mogą zawierać małżeństwo z inną osobą tej samej religii.

Błędy szwenkfeldian:

I Wszyscy, którzy uważają Chrystusa według ciała za kogoś stworzonego, nie mają prawdziwego poznania panującego Króla Nieba.

II Ciało Chrystusa przez wywyższenie przyjęło tak bardzo wszystkie własności Boga, iż On, Chrystus, jako człowiek jest potęgą, mocą, majestatem i chwałą Ojca i Słowem we wszystkim, rangą i stopniem istoty, całkowicie równy Bogu, tak że teraz jedna jest istota, właściwość, wola, chwała, a ciało Chrystusa należy do istoty Trójcy Świętej.

III Służba Słowa, zwiastowanie i słuchanie Słowa nie są środkem, przez który Bóg Duch św. naucza ludzi i daje zbawcze poznanie Chrystusa i sprawia w nich nawrócenie, prawdziwą pokutę, wiarę i nowe posłuszeństwo.

IV Woda Chrztu nie jest środkiem, przez który Pan pieczętuje przyjęcie do Bożego dziecięctwa i sprawia nowonarodzenie.

V Chleb i wino w Wieczerzy Pańskiej nie są środkami, przez które i którymi Chrystus rozdziela swoje ciało i swoją krew.

VI Chrześcijanin prawdziwie nowonarodzony przez Ducha Bożego potrafi w tym życiu w pełni przestrzegać i wypełniać Zakon Boży.

VII Nie ma prawdziwego chrześcijańskiego zboru, w którym nie stosuje się publicznej ekskomuniki lub jakiegoś ustanowionego sposobu wyłączenia – jak to się ogólnie mówi – regularnego postępowania wyłączenia.

VIII Sługa Kościoła, który sam nie jest prawdziwie nowonarodzony, odrodzony i sprawiedliwy, nie może innych ludzi z korzyścią nauczać lub należycie udzielać ustanowionych Sakramentów.

Błąd nowych arian:

Chrystus nie jest prawdziwym, rzeczywistym, naturalnym Bogiem, tej samej z Ojcem i Duchem Świętym istoty, lecz jest tylko ozdobiony Boskim majestatem, tak obok, jak i pod Ojcem.

Błąd antytrynitarzy:

Jest to zupełnie nowa herezja, jaka zborom Chrystusa przedtem była nieznana, której zwolennicy uważają, nauczają i przyjmują, że Ojciec, Syn i Duch Święty nie stanowią jednej, wiecznej, Boskiej istoty, lecz jak Bóg Ojciec, Syn i Duch Święty są trzema różnymi osobami, tak każda osoba ma swoją oddzielną, niezależną od innych osób Boga, istotę. Jedni z nich sądzą, że pojedyncze osoby w pojedynczych istotach są do siebie podobne mocą, mądrością, majestatem i chwałą, tak jak trzej inni ludzie, co do swej istoty, są od siebie zupełnie niezależni i oddzieleni. Inni sądzą, że te trzy osoby i istoty różnią się między sobą co do istoty i właściwości do tego stopnia, iż tylko Bóg Ojciec jest prawdziwym Bogiem.

Te i wszystkie do nich podobne błędy jak również te, które są z nimi związane i z nich wynikają, odrzucamy i potępiamy jako fałszywe i heretyckie, sprzeczne ze Słowem Bożym, z trzema przyjętymi symbolami, z Wyznaniem augsburskim i z jego Apologią, z Artykułami szmalkaldzkimi i z katechizmami Lutra. Tych błędów powinni się wystrzegać wszyscy wierzący wysokiego i niskiego stanu, jeśli nie chcą utracić swojego wiecznego zbawienia.

Ponieważ jest to nauka, wiara i wyznanie nas wszystkich (z czego jesteśmy gotowi zdać rachunek w ostatecznym dniu przed naszym sędzią i Panem, Jezusem Chrystusem) i ponieważ przeciwko tej nauce potajemnie lub publicznie niczego nie chcemy wypowiedzieć lub napisać, lecz przez łaskę Bożą w niej stanowczo trwać, dlatego po uważnym przemyśleniu sprawy w prawdziwej bojaźni Bożej i wzywając Jego imienia, własnymi rękami zbiór ten podpisaliśmy.