- Wstęp
- Artykuł I. O Bogu
- Artykuł II. O grzechu pierworodnym
- Artykuł III. O Chrystusie
- Artykuł IV. O usprawiedliwieniu
- Artykuły VII i VIII. O Kościele
- Artykuł IX. O Chrzcie
- Artykuł X. O Świętej Wieczerzy
- Artykuł XI. O spowiedzi
- Artykuł XII. O pokucie
- Artykuł XIII. O liczbie i o korzystaniu z sakramentów
- Artykuł XIV. O urzędzie kościelnym
- Artykuł XV. O tradycjach ludzkich w Kościele
- Artykuł XVI. O ładzie politycznym ? o władzy świeckiej
- Artykuł XVII. O powtórnym przyjściu Chrystusa na sąd
- Artykuł XVIII. O wolnej woli
- Artykuł XIX. O przyczynie grzechu
- Artykuł XX. O dobrych uczynkach
- Artykuł XXI. O wzywaniu świętych
- Artykuł XXII. O obydwu postaciach Wieczerzy Pańskiej
- Artykuł XXIII. O małżeństwie kapłanów
- Artykuł XXIV. O mszy
- Artykuł XXVII. O ślubach mniszych
- Artykuł XXVIII. O władzy kościelnej
- Wyznanie augsburskie cz. I
- Wyznanie augsburskie, część II
- Obrona Wyznania augsburskiego
- Mały Katechizm
- Tło historyczne
- Przedmowa Filipa Melanchtona do Apologii
- Uwagi wstępne
- Duży Katechizm
- PIERWSZE PRZYKAZANIE - "Nie będziesz miał innych bogów obok Mnie".
- DRUGIE PRZYKAZANIE - "Nie bierz imienia Pana, Boga twego, nadaremno".
- TRZECIE PRZYKAZANIE - "Będziesz dzień Święty Święcił".
- CZWARTE PRZYKAZANIE - "Czcij ojca swego i matkę swoją".
- PIĄTE PRZYKAZANIE - "Nie zabijaj".
- SZÓSTE PRZYKAZANIE - "Nie cudzołóż".
- SIÓDME PRZYKAZANIE - "Nie kradnij".
- ÓSME PRZYKAZANIE ? ?Nie mów fałszywego Świadectwa przeciw bliźniemu swemu".
- DZIEWIĄTE I DZIESIĄTE PRZYKAZANIE - "Nie pożądaj domu bliźniego swego".
- ZAKOŃCZENIE DEKALOGU
- TRZECI ARTYKUŁ
- O chrzcie
- O SAKRAMENCIE OŁTARZA
- KRÓTKIE NAPOMNIENIE DO SPOWIEDZI
- Przedmowa
- PIERWSZY ARTYKUŁ -"Wierzę w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi"
- DRUGI ARTYKUŁ
- PIERWSZA PROŚBA
- DRUGA PROŚBA
- TRZECIA PROŚBA
- CZWARTA PROŚBA
- PIĄTA PROŚBA
- SZÓSTA PROŚBA
- OSTATNIA PROŚBA
- Historia powstania Artykułów Szmalkaldzkich i "Traktatu o władzy i prymacie papieża"
- Przedmowa dra Marcina Lutra
- CZĘŚĆ DRUGA
- O pokucie (upamiętaniu)
- O Ewangelii
- O ekskomunice (wyłączeniu ze społeczności)
- O ślubach mniszych
- Traktat o władzy i prymacie papieża - Filip Melanchton
- CZĘŚĆ PIERWSZA - o najważniejszych artykułach Bożego Majestatu
- I. O grzechu
- O Zakonie
- O Chrzcie
- O Sakramencie Ołtarza
- O władzy kluczy
- O wyświęceniu, ordynacji i powołaniu
- O spowiedzi
- O małżeństwie kapłanów
- O Kościele
- W jaki sposób człowiek zostaje przed Bogiem usprawiedliwiony i o dobrych uczynkach
- O tradycjach ludzkich
- Podpisy teologów pod Artykułami
- O GRZECHU PIERWORODNYM
- O WOLNEJ WOLI
- O SPRAWIEDLIWOŚCI WIARY PRZED BOGIEM
- O WIECZERZY PAŃSKIEJ
- O OSOBIE CHRYSTUSA
- O WIECZNEJ OPATRZNOŚCI I WYBORZE BOŻYM
- O ZSTĄPIENIU CHRYSTUSA DO PIEKIEŁ
- Część pierwsza
- O DOBRYCH UCZYNKACH
- O ZAKONIE I EWANGELII
- O TRZECIEJ FUNKCJI ZAKONU
- O KOŚCIELNYCH OBRZĘDACH
- O INNYCH HEREZJACH I SEKTACH
- Kazanie na niedzielę Zapustną
- Artykuły Szmalkaldzkie
- Formuła zgody
O TRZECIEJ FUNKCJI ZAKONU
Istota sporu
Gdy postanowiono, iż Zakon został dany ludziom dla spełnienia trzech funkcji – po pierwsze: aby została zachowana publiczna karność, a nieoswojeni i nieposłuszni ludzie zostali zamknięci jakby za kratami, po drugie: aby ludzie zostali prowadzeni do poznania swoich grzechów, po trzecie: aby ludzie już nowonarodzeni, których jednak trzyma się jeszcze wiele cielesnego, mieli z tego powodu pewną regułę, według której mogliby i powinni kształtować całe swoje życie – powstał spór między nielicznymi teologami dotyczący trzeciej funkcji Zakonu, a mianowicie, czy Zakon powinien być narzucony również nowonarodzonym i jego przestrzeganie wśród nich jest wymagane, czy nie? Jedni uważali, iż oni powinni przestrzegać Zakonu, drudzy temu zaprzeczyli.
Affirmativa
Oto jest czysta chrześcijańska nauka dotycząca tego sporu.
I Wierzymy, nauczamy i wyznajemy, iż nawet jeśli prawdziwie wierzący w Chrystusa i nawróceni do Boga przez Chrystusa zostali uwolnieni od przekleństwa i przymusu Zakonu, to jednak przez to nie są oni bez Zakonu, lecz że Syn Boży ich wybawił po to, by rozważali Zakon dniem i nocą i ćwiczyli się w jego pilnym przestrzeganiu (Ps 1,2; 119,1), jak również nasi prarodzice przed upadkiem nie żyli bez Zakonu, który był im wtedy zapisany w sercach, ponieważ Pan stworzył ich na swój obraz (1 Mż 1,26 nn; 2,16 i nn; 3,3).
II Wierzymy, nauczamy i wyznajemy, iż trzeba stanowczo podkreślić, iż Zakon należy pilnie stosować nie tylko wśród tych, którzy nie wierzą w Chrystusa i nie czynią pokuty, lecz także wśród tych, którzy prawdziwie wierzą w Chrystusa, są nawróceni do Boga, nowonarodzeni i usprawiedliwieni.
III Chociaż bowiem są nowonarodzeni i w duchu swojego umysłu odnowieni, to jednak takie nowonarodzenie i odnowienie pod żadnym względem w tym życiu nie jest pełne, lecz zostało jedynie zaczęte. I ci wierzący prowadzą ustawiczną walkę z duchem swojego umysłu przeciw ciału, to jest, przeciw zepsutej naturze, która przylega do nas aż do śmierci (Ga 5,17; Rz 7,21.23). I z powodu starego Adama, tkwiącego jeszcze niezmiennie w umyśle, woli i wszystkich siłach człowieka, zachodzi potrzeba, by Zakon Pański zawsze mu przyświecał, by w sprawach religii nie wymyślał własnych nabożeństw i nie stosował obrzędów nie ustanowionych przez Słowo Boże. Podobnie i stary Adam nie posługiwał się swoją własną wolą, lecz raczej, wbrew własnej woli, i to nie tylko przez napomnienia i groźby Zakonu, lecz także przez kary i utrapienia był zmuszony pójść za Duchem i Jemu się poddać (1 Kor 9,27; Rz 6,12; Ga 6,14; Ps 119,1 nn; Hbr 13,21; 21,1).
IV Co zaś dotyczy różnicy między uczynkami Zakonu a owocami Ducha, to wierzymy, nauczamy i wyznajemy, iż uczynki wykonywane według Zakonu są i winny być nazwane uczynkami Zakonu tak długo, jak długo człowiek je wykonuje pod przymusem, jedynie pod groźbą i w strachu przed karą i gniewem Boga.
V Owocami zaś Ducha są te uczynki, które Duch Boży, mieszkający w wierzących, sprawuje przez ludzi nowonarodzonych, a które są wykonywane przez wierzących, jak długo są nowonarodzeni, dobrowolnie i bez przymusu tak, jakby nie znali żadnego nakazu, nie słyszeli o żadnych groźbach i nie oczekiwali żadnej zapłaty. I tak dzieci Boże żyją w Zakonie i postępują według reguły Bożego Zakonu, który św. Paweł w swoich pismach zwykł nazwać zakonem Chrystusa i zakonem umysłu (Rz 7,25; 8,7; Ga 6,2).
VI W ten sposób Zakon jest i zostaje zarówno dla pokutujących, jak i niepokutujących, dla nowonarodzonych, jak i nienowonarodzonych jednym i tym samym Zakonem, a mianowicie niezmienną wolą Bożą. Różnicy zaś, dotyczącej posłuszeństwa, należy szukać tylko u ludzi, z których ten, który jeszcze nie jest nowonarodzony, przestrzega z przymusu i niechętnie to, czego Zakon od niego żąda (jak to czynią także nowonarodzeni żyjący według ciała). Wierzący zaś w Chrystusa, dopóki jest nowonarodzony, wypełnia Zakon bez przymusu, dobrowolnie, z ochotnym duchem, czego żadne inne groźby Zakonu nie potrafiłyby z niego wymusić.
Negativa
Odrzucamy fałszywą naukę.
Dlatego odrzucamy jako szkodliwą i fałszywą doktrynę, będącą sprzeczną z chrześcijańską nauką i prawdziwą pobożnością, która nauczającą, iż Zakon Boży (tak jak powyżej zostało powiedziane) nie powinien być przestrzegany przez ludzi pobożnych i prawowiernych, lecz jedynie przez ludzi niepobożnych, niewierzących i niepokutujących i tylko do nich powinien być odnoszony.